Otwarcie Izby Pamięci Ziemi Lipiańskiej

28 sierpnia 2024 roku uroczyście otworzyliśmy Izbę Pamięci Ziemi Lipiańskiej, która mieści się w siedzibie Biblioteki Publicznej w Lipianach i zgodnie ze statutem, jest jej integralną częścią. Czas na podsumowanie i podziękowania.

Uroczystość otwarcia wpisała się w obchody Europejskich Dni Dziedzictwa, których tegoroczne hasło brzmi „Szlaki. Sieci. Połączenia”. Cieszę się, że nasza biblioteka a tym samym Lipiany, po raz pierwszy zaistniały na mapie Europejskich Dni Dziedzictwa, wydarzenia organizowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pragnę wyrazić nasze podziękowanie za wystosowane zaproszenie Pani Marii Witek, dyrektorowi Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie oraz Pani Annie Bartczak, koordynatorowi wojewódzkiemu EDD z ramienia tejże instytucji. pracowników Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie. Głównym celem Europejskich Dni Dziedzictwa jest bowiem edukacja historyczna i kulturalna, promowanie różnorodności regionalnego dziedzictwa kulturowego, podkreślenie wspólnych korzeni kultury europejskiej oraz propagowanie dialogu międzykulturowego.

#EDD#Szlaki.Sieci. Połączenia

Pragnę także podziękować profesorom Edwardowi Rymarowi oraz Radosławowi Skryckiemu za merytoryczne wzmocnienie naszej uroczystości i wykłady programowe wygłoszone w ramach wernisażu. Dzięki nim mogliśmy zapoznać się ze znaczeniem roli „małych muzeów” – regionalnych centrów dokumentowania dziedzictwa i ich znaczenia dla społeczności lokalnych.

Wystawa nie byłaby tak bogata, gdyby nie przychylność lipiańskich kolekcjonerów i regionalistów, którzy nabrali do nas zaufania i zechcieli wypożyczyć gromadzone przez siebie skarby. Szczególne podziękowania kieruję do Pana Jerzego Kukiela, który od początku tworzenia Izby aktywnie wspierał nas swoją wiedzą, dzielił się informacjami a przede wszystkim wsparł cennymi dla Lipian eksponatami.

Dziękuję Panu Jackowi Okraszewskiemu właścicielowi wyjątkowej urody kolekcji porcelany, w tym rzadkich na rynku kolekcjonerskim suwenirów lipiańskich, które zechciał wypożyczyć.   Dziękuję Państwu Arlecie i Stanisławowi Chodyna za udostępnienie ciekawej, związanej stricte z Lipianami, kolekcji białej broni.

Wielkie podziękowania kieruję do Księdza Dziekana Kanonika Andrzeja Stolarskiego – Proboszcza naszej Parafii za udostępnienie kolekcji cennej dla lipiańskiej historii, depozytu odnalezionego podczas remontu wieży kościelnej w kapsule czasu.

Dziękuję za dokumenty po swoich przodkach Pani Krystynie Ledzion – córce pierwszego powojennego burmistrza Lipian, Panu Przemysławowi Gonczarowi, Pani Urszuli Mazan, Panu Andrzejowi Laszczyńskiemu oraz Pani Teresie Zembrzyckiej.

Pragnę podziękować Państwu Sidorom za przekazanie bibliotece dokumentów i rzeźb po swoich bliskich. Dziękuję lipiańskim stowarzyszeniom i firmom, które udostępniły nam pamiątki. Szczególne podziękowania kieruję w stronę Pana Alfreda Szefera, który dostarczył nam ogromną ilość materiałów związanych z funkcjonowaniem Fabryki Armatur „Lipiany”. Kolekcja tych materiałów jest tak obszerna, że już możemy planować wystawę, poświęconą jednemu z najstarszych i największych zakładów produkcyjnych w Lipianach jakim jest FAL. Sztandar Wytwórczo – Usługowej Spółdzielni Pracy w Lipianach został podarowany przez pana Huberta Lewndowskiego, za co serdecznie dziękujemy.

Cenne pamiątki po swoim ojcu udostępniła nam Pani Jadwiga Krupińska, której rodzina podczas II wojny światowej ocaliła siedmioosobową rodzinę żydowską narażając własne życie. Dzięki temu wielkiemu gestowi Pan Piotr Stankiewicz, na prośbę ocalonej rodziny, został wyróżniony przez Instytut Yad Vashem, tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” . Pan Henryk Wagner przekazał w depozyt rower (kolarzówka) należący niegdyś do mistrza świata w kolarstwie, mieszkańca Lipian pana Lecha Piaseckiego.

Panu Maksymilianowi Dzikowskiemu dziękujemy za przekazanie cytry – instrumentu muzycznego – na którym grał jego pradziadek, a ojciec pana Huberta Dzikowskiego pan Edward Dzikowski, przebywając jako zesłaniec na Syberii. Dziękujemy panu Henrykowi Wagnerowi za udostępnienie roweru (jak się okazało, należącego do naszego mistrza świata w kolarstwie pana Lecha Piaseckiego). Dziękuję również rodzinie Pana Jana Roli – zasłużonego Honorowego Obywatela Lipian, społecznika, sportowca, nauczyciela – za udostępnienie kroniki sportowej, którą Jan Rola tworzył przez kilkadziesiąt lat. Dziękuję wszystkim zaangażowanym mieszkańcom, którzy przyczynili się do powstania lipiańskiej Izby.

Aby wyeksponować odpowiednio wszystkie zgromadzone eksponaty potrzeba była pomoc specjalisty. Od półtora roku mieliśmy zaszczyt współpracować z muzealnikiem, historykiem, regionalistą i animatorem kultury Pawłem Pawłowskim, który w przeszłości kierował m.in.  Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, Muzeum Regionalnym w Cedyni czy też Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Opracowana przez Pawła Pawłowskiego koncepcja wystawy oraz wsparcie merytoryczne podczas całego procesu tworzenia ekspozycji, dały pożądany efekt.  Stworzyliśmy na niewielkiej powierzchni, ciekawą zdaniem widzów, opowieść o dziejach naszego regionu. Dobór koloru ścian, zastosowane formy wystawiennicze, punktowe oświetlenie i zablendowane zdjęciami dawnych Lipian okna oraz rozkład poszczególnych eksponatów, stworzyły miły dla oka, a zarazem merytoryczny przekaz. Dzięki zaangażowaniu i pomocy Pana Pawłowskiego sprostaliśmy oczekiwaniom inicjatorów powstania Izby Pamięci, ale także wszystkich do tej pory odwiedzających nasze małe muzeum.

Aby móc odpowiednio zaprezentować wszystkie zgormadzone przedmioty i umieścić je   w zaprojektowanym miejscu, a przede wszystkim w sposób bezpieczny, potrzebna była tzw. „złota rączka”. Fachowością w tym zakresie wykazał się Pan Przemysław Gonczar, któremu serdecznie dziękujemy.

Nic by się jednak nie wydarzyło, gdyby nie konsekwencja i pomoc na każdym etapie powstawania Izby Pamięci Burmistrza Lipian Pana Bartłomieja Królikowskiego – jednego z inicjatorów powstania tego „domu dla historii”.  Podziękowania kieruję do Burmistrza oraz Radnych Rady Miasta za wsparcie finansowe i niegasnące poparcie w utworzeniu Izby Pamięci Ziemi Lipiańskiej.

Aby tego wszystkiego dokonać musieliśmy opierać się o zgrany i zaangażowany Zespół pracowników Biblioteki w Lipianach. Największe zatem podziękowania należą się pracownikom biblioteki: Paniom Wiesławie Wojtuń, Marzannie Tchórz, Elżbiecie Kimlińskiej, Annie Lesiewicz, Agnieszce Babickiej, Joannie Branickiej, Zdzisławie Siemaszko oraz Panu Jakubowi Brochowi, grafikowi, który dzielnie sprostał wielu pomysłom na graficzne                                   i multimedialne przedstawienie historii Lipian.

Podziękowania kieruję także w stronę Dyrektora i Pracowników Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Lipianach za pomoc przy realizacji uroczystości otwarcia wystawy w Izbie Pamięci Ziemi Lipiańskiej. Szczególnie chciałabym podziękować Paniom Urszuli Sobczyk i Izabeli Wiechcińskiej za przygotowanie przepysznej zupy piwnej, która niegdyś rozsławiła naszą historyczną już restaurację „Herbowa”. Warto dodać, że właśnie zupa piwna z Herbowej, w dawnym województwie szczecińskim uzyskała nagrodę „Srebrnej Patelni” w konkursie czasopisma „Światowid”.

Mam nadzieję, że dziesiątki godzin spędzone przeze mnie i nasz Zespół na przygotowywaniu Izby Pamięci Ziemi Lipiańskiej, często własnoręcznie malując ściany i podłogi, szlifując czy też przykręcając kolejne eksponaty, spotkają się z Państwa życzliwym odbiorem naszej pracy. A wizyta w bibliotece i Izbie Pamięci sprawi Państwu radość pozostawiając miłe wspomnienie, które będzie wyrazem podziękowania, za nasz wspólny trud, na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego Ziemi Lipiańskiej.

Do zobaczenia w Lipianach!

Justyna Kowalczyk

p.o. Dyrektora MiGBP w Lipianach

Fot. Sky Cut Marta Sykucka Fotografia